یک شیوه برای تعامل با یک خودشیفته یا جامعه‌ستیز این است که مثل یک سنگ خاکستری با او رفتار کنید؛ یعنی نسبت به او بی‌تفاوت و بی‌علاقه شوید. در این صورت به نیازهای این شخص توجهی نمی‌کنید، هیچ عکس‌العمل احساسی به حرف‌ها یا رفتارش نشان نمی‌دهید، هیچ جمله تعریفی یا جالب به او نمی‌گویید و در مورد موضوعات شخصی خود با او حرف نمی‌زنید.
همچنین سؤالی هم از او نمی‌پرسید و در گفتگو با او شرکت نمی‌کنید مگر اینکه جواب‌های مختصر و مفیدی از او بخواهید. وقتی سؤالی از شما می‌پرسد با جملات کوتاه مثل «شاید»، یا «نمی‌دانم» جوابش را بدهید. حتی علاوه بر این شاید بخواهید خودتان را برایش ساده و غیرجذاب نشان بدهید تا او هیچ تمایلی برای تظاهرکردن در برابر شما یا دیده‌شدن توسط شما را نداشته باشد.
این شیوه برخورد باعث می‌شود که شخص خودشیفته چیزی برای تأمین احساس خودشیفتگی‌اش نداشته باشد. در این شیوه، شما برای افراد جامعه‌گریز با ویژگی‌های شخصیتی بینابینی، آنها را از نمایش محروم می‌کنید. به عبارتی آن‌قدر خسته‌کننده می‌شوید که آن شخص علاقه‌اش را به شما از دست بدهد و به دنبال جای دیگر یا چیز دیگری برای تأمین نیازهایش باشد.
حتی اگر برای این رفتار مورد توهین واقع شوید یا مقصر دانسته شوید، احتمالاً سکوت می‌کنید و آن را می‌پذیرید. وقتی در برابر این اتهام هیچ مقاومتی نکنید، کار را برایشان سخت‌تر می‌کنید تا پروژه خود را روی شما پیاده کنند. ایده این شیوه این است که مثل یک سنگ خاکستری در پس‌زمینه جوری قرار بگیرید که با شرایط هماهنگ شوید و اصلاً دیده نشوید.
کی باید نقش سنگ خاکستری را بازی کنید؟
سنگ خاکستری مؤثرترین روش در مواقعی خاص مثل روابط کاری یا دوران نامزدی و یا حتی زمانی است که برای تنها ماندن از همسر خود جدا شده‌اید؛ ولی هر دو مجبور هستید که به کمک هم نقش والدین را همچنان برای فرزندتان ایفا کنید.
در ازدواج، همسر شما ممکن است به دلایل مختلفی راضی به طلاق نشود. حتی اگر شما دیگر انتظاری از محبت و عشق از همسر خود نداشته باشید؛ ولی همچنان بخواهید با او زندگی کنید، باید برای روبروشدن با این مسئله آماده باشید که او نیازهایش را در جایی خارج از رابطه زناشویی شما تأمین کند.
به این فکر کنید که اگر همسر شما به طور واضح و آشکار برای خودش همدم یا معشوقی پیدا کند، چه حس و حالی خواهید داشت. وقتی به خیانت یا بی‌وفایی او واکنشی نشان ندهید، به او مجوزی می‌دهید تا به دنبال لذت‌های خودش برود.
به‌عبارت‌دیگر، اگر شما بخواهید یک شخص خودشیفته یا جامعه گریز را در هم بشکنید یا فراری‌اش بدهید، او به‌زودی از بی‌توجهی‌های شما خسته می‌شود و شما را تنها می‌گذارد.
خطرهای سنگ خاکستری
معمولاً گفتگوی عادی با یک شخص بدزبان نتیجه خوبی ندارد و بحث‌کردن با او، توضیح‌دادن و آرام‌کردنش گاهی نتیجه عکس می‌دهد. استفاده از شیوه سنگ خاکستری بدون عیب و ضرر هم نیست. از قبل به شما هشدار می‌دهیم که اگر می‌خواهید محبت و توجه بیشتری از یک شخص خودشیفته دریافت کنید، این تاکتیک باعث می‌شود که او را از خودتان فراری بدهید.
علاوه بر این، این افراد بدرفتار و بدزبان در نهایت موفق به پیشی‌گرفتن از شما می‌شوند و دوباره کنترل را به دست می‌گیرند و خودشان را از این مسئله مطمئن می‌کنند که شما نسبت به آنها احساساتی دارید. برای شما ضروری است که با او فاصله خود را حفظ کنید و در برابر خشم، دشنام، تهمت، حسادت و رفتارهای خشونت‌آمیز او واکنشی نشان ندهید.
درست مانند بچه‌ها که بدخلقی می‌کنند و نق می‌زنند، وقتی شما به رفتار آنها واکنش نشان می‌دهید، آنها باور می‌کنند که می‌توانند به شما زور بگویند و دست بالا می‌گیرند. بااین‌حال، اگر شما در آن لحظه مقاومت کنید و واکنشی نشان ندهید، آنها خیلی زود خسته می‌شوند و دیگر تلاشی برای تحریک‌کردن شما انجام نمی‌دهند.
اگر شما همسری خشن و پرخاشگر داشته باشید، ممکن است ترس از صدمه دیدن داشته باشید و نتوانید تصمیم بگیرید که در برابر رفتارهای خشونت‌آمیز او واکنشی انجام بدهید؛ چون فرد خشن و بدرفتار نیاز به بهانه خاصی ندارد تا خشم خودش را روی شما خالی کند. او به‌راحتی می‌تواند بهانه‌ها و توجیه‌های غیرواقعی برای رفتار زننده‌اش جور کند.
بهتر است در این‌گونه موارد جلوی بد رفتاری‌ها و بد زبانی‌های او بایستید، محدوده‌هایی مشخص کنید و برای مراقبت از خود جدی باشید.
خطر پنهان شیوه سنگ خاکستری
خطری پنهانی هم در استفاده از شیوه سنگ خاکستری وجود دارد که اغلب کسی به آن اشاره نمی‌کند؛ ولی من این خطر را در مورد بعضی از مراجعه‌کنندگان خود که سال‌ها در کنار یک فرد خودشیفته زندگی کرده‌اند، مشاهده کرده‌ام. این خطر در واقع این است که شما وقتی یک سنگ خاکستری می‌شوید، ارتباط و اتصال به احساسات، نیازها و خواسته‌های خود را از دست می‌دهید.
درست مثل کسی که در یک رابطه روی طناب باریکی راه می‌رود، شما هم افکار و احساست خود را سرکوب می‌کنید. وقتی خودتان را عرضه نمی‌کنید و درونیات خود را آشکار نمی‌کنید، نسبت به شخصیت واقعی خود غریبه خواهید شد. این اتفاق ممکن است منجر به یک ضربه روحی شود. باید مراقب باشی که دچار افسردگی نشوید و از رابطه خود زده نشوید.
وقتی بخواهید در رابطه زناشویی خود نقش سنگ خاکستری را ایفا کنید باید نیاز طبیعی خود به چیزهای ارزشمندی مثل عشق، محبت، توجه، همدلی، ارتباط جنسی، و مهربانی را نادیده بگیرید. شما هر چقدر خودتان را بیشتر پنهان کنید، رفتار شما باعث می‌شود که وابستگی بیشتری به هم پیدا کنید.
به‌جای اینکه بیشتر لجبازی و پرخاش کنید، شاید ماجرای دوران بچگی خود را دوباره دارید بازی می‌کنید. در نتیجه اگر نیازها و احساسات شما در دوران کودکی نادیده گرفته شده باشد، این فرصتی برای شماست تا دوباره ببینید که چطور احساسات شما در زمان رشد و بلوغ آسیب‌دیده است. این روش درواقع بر مبنای خودانکاری و قربانی‌کردن خود است و برای برآورده‌کردن نیازها و احساس امنیت داشتن بهترین روش نیست.
اگر شما توانایی این را دارید که از همسر خود طلاق بگیرید و رابطه‌تان از هم بپاشد، این روش گزینه بهتری است. اگر هم به دلیل یک‌رشته دلایل شخصی و احساسی نمی‌توانید دوری از همسرتان را تحمل کنید، بهتر است آسیب‌پذیری خود را امتحان کنید و این وضع را تحمل کنید. آیا هنوز هم امیدوار هستید که از همسرتان عشق و تعهد دریافت کنید؟ اگر بله باید بدانید که اشتیاق زیاد باعث خراب‌کردن عملکرد شما در تکنیک سنگ خاکستری خواهد شد. بهتر است با یک مشاور مشورت کنید.
مگر در شرایطی که با هم زندگی نمی‌کنید و تردید دارید که می‌خواهید همدیگر را ترک کنید و با همسر خود تعاملی ندارید، (به جز در مواردی که وظیفه پدر یا مادر بودن بعد از طلاق را به عهده دارید یا حداقل در کار با هم برخورد دارید)، این یک تاکتیک خطرپذیر برای زمان درازمدت است. در این صورت خیلی بهتر است که محدودیت‌های مؤثری نسبت به رفتار بد او تعیین کنید و روش‌هایی برای تأمین نیازهای خود یاد بگیرید. در نتیجه می‌توانید مطمئن باشد که آیا رابطه شما بهبود پیدا می‌کند یا بهترین کار این است که این رابطه را ترک کنید.
مطلبی که خواندید نوشتۀ Jenna Fletcher بود که در اول دسامبر 2022 در وبگاه psychcentral با عنوان «روش سنگ خاکستری چیست؟ آیا مؤثر است؟» منتشر شد.
جنا فلچر یک نویسنده مستقل و تولیدکنندۀ محتوا است. فلچر به طور گسترده در مورد سلامتی و تندرستی می‌نویسد. او به‌عنوان مادری که یک دوقلو ازدست‌داده، علاقه شخصی به نوشتن در مورد غلبه بر غم و اندوه و افسردگی و اضطراب پس از زایمان دارد. او دارای مدرک لیسانس از کالج Muhlenberg است.